Άφιξη Ελ. Βενιζέλου στο Άργος, 1912
Άρθρο της τοπικής εφημερίδας “ΑΡΓΟΣ”, στις 9 Μαρτίου 1912
ΜΕΡΟΣ Β’ – ΑΡΓΟΣ
Σε προηγούμενη δημοσίευση παρα
κολουθήσαμε, μέσω των ανταποκρίσεων των αθηναϊκών εφημερίδων, την άφιξη του Πρωθυπουργού κ. Βενιζέλου στο Ναύπλιο, με αφορμή τις εκλογές του 1912.
Πριν όμως η αμαξοστοιχία φθάσει στην Τίρυνθα και στο Ναύπλιο, είχε φθάσει πρώτα στην πόλη του Άργους, όπου εκεί έγιναν διάφορα τραγελαφικά γεγονότα, όπως τα μεταφέρουν οι Αθηναϊκές εφημερίδες αλλά και η τοπική “ΑΡΓΟΣ”.
Η τελευταία εφημερίδα σε πρωτοσέλιδο άρθρο της στις 09 Μαρτίου 1912 ανάμεσα στα άλλα αναφέρει.
“Περιβληθείς ο κ. Βενιζέλος την πρωθυπουργικήν τήβεννον και φέρων επί τών ώµων διπλάς πήρας διαφόρων σπαζοβοτάνων, θεραπευτικών πάσης άνάγκης του Ελλ. λαού, περιέρχεται δηµοσία δαπάνη έν παραµοναίς έκλογών τας διαφόρους πόλεις, κώµας και χωρία της Ελλάδος, έκφωνών λόγους και προσελκύων διά του αξιώματός του και τών αγορεύσεών του τα πλήθη, συνιστών αύτοϊς νά πιστεύσωσιν εις αυτόν ως νέον Μεσσίαν άποσταλέντα άνωθεν …”
Συνεχίζοντας αρχίζει να αναφέρει τις υποσχέσεις του Ελ. Βενιζέλου σε κάθε πόλη που είχε περιοδεύσει μέχρι στιγμής. Πάτρα, Σύρο, Λαμία, Πύργο, Καλαμάτα, Τρίπολη, για να καταλήξει στο ‘Άργος. Και καταλήγει, περιγράφοντας το κλίμα της εποχής.
“Εν ‘Αργει όμως οί άπόγονοι τού Δαναού γνωρίζοντες καλώς έκ τών έφηµερίδων την κατά το παρελθόν έν Κρήτη άντεθνικήν πολιτικήν τού κ. Βενιζέλου και την ήδη περί Κρήτης εκ του υποψηφίου του Βενιζελικού συνδυασμού κ. Καλλέργη, όστις και εντός τής Βουλής και ένταύθα κατέκρινεν αύτήν ώς άντεθνικήν. Παρακολουθήσαντες έπίσης τήν έν “Ελλάδι πολιτικήν τού άνδρός από της έλεύσεώς του έκ Κρήτης µέχρι σήµερον καί άντιληφθέντες ότι είναι είς άκρον κοµπογιαννίτικη. Δυσαρεστηθέντες διότι έκ τών ψηφισθέντων 3 Ι)2 έκατοµμυρίων προς άποξήρανσιν έλών,µόνον δρ. 10 χιλ. διετέθησαν διά τό ‘Αργολκόν πεδίον. ‘Αγανακτήσαντες άφ’ ένός μέν διότι ο σανός των, έν τών μάλλον προσοδοφόρον προϊόντων, δέν θα πωλήται πλέον ώς προμηθευοµένου του κ Βενιζέλου χόρτον έξ Αλγερίας διά τα κτήνη του στρατού, και άφ’ έτέρου διότι άπαντες οι ψηφισθέντες παρά της διπλής Βουλής νόµοι είναι μάλλον έξοντωτικοί της γεωργίας και κτηνοτροφίας καί ούχί προστατευτικοί τούτων. Και βαρέως φέροντες τω ότι, δύο τετιµηµένα τέκνα της πόλεώς µας, οί κ. κ. Κ Σηµαντήρας, Πρόεδρος του Αρείου Πάγου καί Κωνστ. Πολυγένης, Καθηγητής του ΕΘνικού Πανεπιστηµίου, ηδικήθησαν παρά του κ. Βενιζέλου χάριν κομματικών συμφερόντων…”
Η εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΣ” στο φύλλο της στις 06 Μαρτίου 1912 αναφέρεται στην επίσκεψη Βενιζέλου στην περιοχή μας και ιδιαίτερα στα έκτροπα του Άργους. Η αμαξοστοιχία προερχόμενη από την Τρίπολη κάνει την πρώτη στάση της στη γέφυρα του Αχλαδοκάμπου, όπου εκεί ο Βενιζέλος φωτογραφίζεται με τη συνοδεία και εντυπωσιάζεται απο το πανόραμα της πεδιάδας. Στον σταθμό του Αχλαδοκάμπου “πλείστοι” χωρικοί και μαθητές τον υποδέχονται και τον προσφωνεί ο σχολάρχης κ. Σκούμπης. Οι χωρικοί με τη σειρά τους παρακαλούν τον Βενιζέλο για τον καθορισμό των ορίων του χωριού τους αλλά για την κρατική μέριμνα για την ασθένεια των δέντρων. Ο Βενιζέλος για το μεν πρώτο απάντησε πως θα το φροντίσει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ρέπουλης και για το δεύτερο τους παρέπεμψε στον νομογεωπόνο.
“… Οι χωρικοί ενθουσιασθέντες εζητωκραύγασαν, προπέμψαντες τον κ. Πρωθυπουργό εν μέσω θερμοτάτων εκδηλώσεων…
Εις τον σταθμό Μύλων, η κόρη του σταθμάρχη κ. Πηρουνάκη, προσέφερεν ανθοδέσμη… ”
Στις 11 το πρωί, η αμαξοστοιχία φτάνει στο σταθμό του Άργους και ακούγονται ζητωκραυγές, χειροκροτήματα και πυροβολισμοί. “Ογκώδες πλήθος σείει τον σταθμόν με τας επευφημίας του. Ολόκληρος ο σταθμός έχει κατακλυσθή από ανθρώπους κάθε τάξεως με σημαίας και εικόνας και η αμαξοστοιχία περνά μέσα από χιλιάδας κόσμου…”
Ακούγονται συνθήματα όπως “Ζήτω η φτώχεια, Ζήτω η ελευθερία, Βενιζέλαρος, κάτω οι κλέφτες.”
“Ο κ. Πρωθυπουργός προβάλλει εις το παράθυρον της αμαξοστοιχίας και ο κόσμος ορμά αλλαλάζων από τον ενθουσιαμόν…Χιλιάδες καπέλλα σείονται εις τον αέρα και ομοβροντίαι πυροβολισμών αντηχούν…”
Κατεβαίνοντας από την αμαξοστοιχία ο Βενιζέλος επιβιβάζεται σε άμαξα που τον μεταφέρει στην πόλη με συνοδεία από τύμπανα, πίπιζες και σημαίες. Μόλις όμως η πορεία φθάνει στην πλατεία του Αγ. Πέτρου, ακούγονται κραυγές από την ανατολική πλευρά της εκκλησίας. Σύννεφα καπνού θολώνουν την ατμόσφαιρα, μαύρες σημαίες κυματίζουν, ενώ εκτός από κραυγές ακούγονται κουδούνια και ροκάνες από περίπου διακόσιους συγκεντρωθέντες. Αμέσως στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχην ανοίγουν δρόμο για να περάσει η φιλοβενιζελική πορεία, η οποία οδηγεί τον Βενιζέλο στο σπίτι του βουλευτή κ. Ρούσση.
“Η ορδή των διακοσίων παλαιοκομματικών” υπό την ηγεσία του υποψηφίου κ. Πολυγένη έχει συγκεντρώσει στην πλατεία λοφίσκους από σανό και βαρέλια από ρετσίνι, τα οποία καίνε και φωνάζουν συνθήματα όπως “Δεν θέλουμε ανόρθωσιν” και “Να φύγει ο Μεσσίας”.
Ενώ αυτά συμβαίνουν στην πλατεία, στο σπίτι του κ. Ρούσση είναι συγκεντρωμένοι οι βενιζελικοί, όπου αντηχούν συνθήματα όπως “Να μας ζήσης”, “Ζήτω η φτώχεια”, “Κάτω οι κλέφτες”. Τον Πρωθυπουργό προσφωνεί ο κ. Καλλέργης και ο Βενιζέλος εκφράζει την συγκίνησή του για την ενθουσιώδη υποδοχή. “Πολλοί δεσμοί με συνδέουν με το Άργος. Εδώ εγκαταστάθη ο πατήρ μου μετά την εθνικήν αποκατάστασιν και δια τούτο η συγκίνησις μου αποβαίνει μεγαλυτέρα”. Και συνεχίζει την ομιλία του αναπτύσσοντας το πρόγραμμα της κυβέρνησής του. Ενώ ο Βενιζέλος συνεχίζει την ομιλία του, οι παλαιοκομματικοί έχοντας επικεφαλής τους υποψήφιους κ.κ. Καρπετόπουλο και Πολυγένη περνούν από κοντά φωνάζοντας και κουνώντας τις μαύρες σημαίες κατευθύνονται προς τον σιδηροδρομικό σταθμό, τον οποίο βρίσκουν αφύλακτο και περίμενουν την επιστροφή του Βενιζέλου.
Όταν οι βενιζελικοί συνοδεύοντας τον Πρωθυπουργό πλησίαζαν προς το σταθμό με ζητωκραυγές και χειροκροτήματα, οι παλαιοκομματικοί σήκωσαν στα χέρια τον Καρπετόπουλο και τον Πολυγένη και άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα κατά του Βενιζέλου. “Κάτω η Ανόρθωσις”, “Να φύγει ο Μεσσίας”, “Ζήτω τα κόμματα”. Οι Βενιζελικοί επευφημούν τον Βενιζέλο και μπαίνουν στο σταθμό. Τότε επεμβαίνει ο στρατός και χωρίζει τις δύο διαδηλώσεις με “ζώνη στρατιωτών”.
“Θα τους φάμε” φώναζαν οι αντιβενιζελικοί
“Κάτω οι κλέφτες” απαντούσαν οι βενιζελικοί
Την ώρα που ο Βενιζέλος ανέβαινε στο τρένο ζητωκραυγών αλλά και κραυγών Ακούσθηκε η κραυγή του Πολυγένη “Μουτζώνετε μωρέ, μουτζώνετε!” και η εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ συνεχίζει την περιγραφή της
“Αρκετά χέρια ανοίγονται εις το χυδαίον κίνημα, οι περισσότεροι όμως των παλαιοκομματικών αρκούνται εις ύβρεις, κουδουνίσματα και ροκανίσματα. Και τότε ο κ. Πολυγένης έξαλλος ανοίγει τεραστίαν βεντάλιαν δακτύλων προς το Πρωθυπουργικόν τρένον, ο δε κ. Καρπετόπουλος φερόμενος επί των χειρών των παλαιοκομματικών, δλίδει το γενικόν πρόσταγμα του μουτζώματος. Τότε δε πλέον η ορδή των διακοσίων παλαιοκομματικών παρουσιάζει την απαισιωτέραν εικόνα. Τα χέρια διακοσίων ανθρώπων, μη εξαιρουμένων μηδ’ εκείνων των κ.κ. Πολυγένους και Καρπετοπούλου έχουν ανοιχθή εις μούντζες και κάμνουν απεγνωσμένας κινήσεις προς το τραίνον”.
Και ενώ το τραίνο αναχωρεί από τον σταθμό κάποιος υποψήφιος ενημερώνει τον Βενιζέλο για τα γεγονότα και αυτός απαντά “Δεν πειράζει. Και εγώ θα τους χαιρετήσω” και βγαίνοντας στο παράθυρο του τραίνου χαιρετάει τους παλαιοκομματικούς, χαμογελαστός.
Σύμφωνα όμως με την τοπική εφημερίδα “ΑΡΓΟΣ” σε δημοσίευσή της στις 9 Μαρτίου 1912, τα πνεύματα είχαν οξυνθεί από τις προηγούμενες ημέρες και το κλίμα ήταν αρκετά τεταμένο λόγω των εκλογών. Μάλιστα σε ομιλίες τους οι παλαιοκομματικοί Καρπετόπουλος και Πολυγένης είχαν διαμηνύσει προς τους Βενιζελικούς πως ο λαός του Άργους ήταν πρόθυμος “να εγκαταλείψη πάσαν άλλην εργασίαν του την επιούσαν και διαδηλώση νομίμως τα κατά της Κυβερνήσεως φρονήματά του και υπό τα όμματα του κ. Πρωθυπουργού…”.
Από το πρωί της Δευτέρας, 05 Μαρτίου 1912, ρίχνονταν απο τη Λάρισσα “εκκωφαντικοί πύραυλοι” και ο κόσμος ετοιμαζόταν, άλλοι για να υποδεχθούν τον Βενιζέλο και άλλοι για να διαδηλώσουν εναντίον του. Σύμφωνα, όμως, με την εφημερίδα, οι αντιπολιτευόμενοι καθώς πλησιάζαν στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου είδαν έκπληκτοι να είναι κατειλημμένη από διπλή ζώνη στρατιωτών, καθώς και όλες τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές του Ναυπλίου να βρίσκονται εκεί. Και καθώς το πλήθος βενιζελικών και αντιβενιζελικών μεγάλωνε, άρχισαν και οι αντεγκλήσεις. Συνθήματα υπέρ του ενός και του άλλου, και οι ήχοι από νταούλια, τροκάνια, ροκάνες, σφυρίχτρες, τενεκέδες και λαμαρίνες, κυριαρχούσαν στον αέρα της πλατείας. Ταυτόχρονα οι αντιβενιζελικοί έφεραν στην πλατεία δεμάτια απο σανό και τα άναψαν, ενώ τους μοίρασαν μαύρες σημαίες. Το κλίμα ήταν τεταμένο και οι φήμες περί καθυστέρησης της άφιξης του ή της ακύρωσης της έλευσης του Βενιζέλου, έδιναν και έπαιρναν. Περί τις 11,00’ πμ βλέποντας οι αντιβενιζελικοί ότι έρχεται η πρωθυπουργική άμαξοστοιχία με προπομπό άλλη με σημαίες και εικόνες του Βενιζέλου, αγανάκτησαν.
Η εφημερίδα “ΑΡΓΟΣ” περιγράφει γλαφυρότατα.
“Από της στιγμής ταύτης ετέθη ο νομοταγής και φιλήσυχος λαός του Άργους εκτός του νόμου, αφού πρόττερον είδον τον Πρωθυπουργόν του πράττοντα τούτο. Η λύσσα πλέον ήτις τον κατέλαβεν είνε απερίγραπτος.” Το πλήθος προσπαθεί με κάθε τρόπο να πλησιάσει το χώρο όπου θα μιλήσει ο Βενιζέλος προς τους οπαδούς του αλλά ο στρατός έχει αποκλείσει κάθε δίοδο προς την οικια Ρούσσου. Ένα “μαύρο, μέγα και αφρισμένον κύμα” κατακλύζει τις οδούς Γούβας, Ταχυδρομείου, Μύλων, Αγ. Δημητρίου προσπαθώντας να σπάσει τον στρατιωτικό κλοιό. Δεν τα καταφέρνει, όμως και από κοντινή απόσταση φωνάζει συνθήματα και χτυπάει ρόκανα, κουδούνια, τενεκέδες και λαμαρίνες για να σταματήσει την ομιλία του Βενιζέλου προς τους οπαδούς του.
Τότε το πλήθος αποφασίζει να επιστρέψει στον σιδηροδρομικό σταθμό, που δεν φυλάσσεται από στρατιωτική δύναμη και να περιμένει εκεί τον Βενιζέλο κατά την αποχώρησή του.
“Ο κ. Βενιζέλος περιδεής (έντρομος), πελιδνός (κατάχλωμος), κάτωχρος εισέρχεται εν των σταθμώ του σιδηροδρόμου με την κεφαλήν προς τα κάτω εσκυμμένην, περιφρουρούμενος υπό στρατού και των αρχών και σπεύδει να ανέλθει εν τω βαγονίω. Ο θόρυβος ο προκαλούμενος κατά την στιγμήν ταύτην υπό του πλήθους είναι απερίγραπτος. Έτι δε περισσότερον εξεμάνη όταν είδεν ότι το θήραμα εξέφευγε των χειρών του. Μη δυνάμενν άλλως το λυσσόν πλέον εκ μίσους και αγανακτήσεως πλήθος να επιδείξη την κατ’ αυτού αποδοκιμασίαν του υψοί τας χείρας και με τεταμένους τους δακτύλους απευθύνηει ταύτας κατ’ αυτού… όταν εξεκίνησε προς αναχώρησιν το τραίνον τείνας ο κ. Πρωθυπουργός την κεφαλήν έξωθεν του βαγονίου δια να αποχαιρετήση ευρίσκεται προ των προς αυτόν τεταμένων δακτύλων χιλιάδων χειρών.”
Δημοσίευμα της αντιβενιζελικής εφημερίδας “ΑΣΤΡΑΠΗ” στις 06/03/1912
Η επόμενη μέρα βρίσκει την τοπική κοινωνία αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα ακόμα πιό χωρισμένη από τα πολιτικά πάθη. Η τοπική εφημερίδα ¨ΑΡΓΟΣ” αναφέρει.
“...Αλλά ο κ. Βενιζέλος περιστοιχούμενος υπό έκατοντάδος λογχών και θέλων νά έπιδείξη και προς τον φιλότιμον και θαρραλέον λαόν του Αργους τήν πυγµήν του, συνήντησε τάς χείρας του ύψωµένα, με τεταμένους τους δαχτύλους. Προσπαθήσας να αποδείξη και την εξ Άργους καταγωγήν του εδέχθη τους συριγμούς του. Εξυβρίσας αυτόν ως λαθρέµπορον και λυμεώνα, ήχουσε τούς κρότους τών τενεκέδων του, τούς γιουχαϊσµούς του και τάς παντείας ύβρεις του. Σημειωτέον, ότι αι ύψωθήσαι κατ΄ αυτού χείρες δέν ήσαν βρωµεραί και δολοφόνοι, ώς ή ΚΑΤΗΓΚΑΡΑ της Έλλ. δηµοσιογραφίας “Ακρόπολις” αποκαλεί ταύτας, αλλά χείρες λευκαί και τίµιαι φέρουσαι τδν µέλανα άρτο είς το στόμα ανάμεικτο μέ ίδρώτα του προσώπου.Δέν ήσαν χείρες ρυπαρές και βορδορώδεις, ώς αποκαλεί ταύταις το βουκέφαλον όρνεων της “Πατρίδος”, άλλά χεϊρες αγναί και τίµιαι ένδύουσαι δια της έργασίας και τιµιότητος οικογενείας, καταβάλλουσαι αγογγύστως και άνελλιπώς τους προς το δηµόσιον φόρους και φέρουσαι το όπλον είς τάς χεϊρας οπόταν ή πατρίς επιτάσση τούτο, ούδέποτε φοραθείσαι ώς ριψάσπιδες. Δεν ήσαν χείρες ριτσομέναι και καπνισμέναι ως η Σαγανογλύφτρα των μαγειρείων της Αυλής ¨Εστία” απεκάλεσε ταύτας, αλλά χείραι καθαραί απαστράπτουσαι εκ λευκότητος ως ουδέποτε ελθούσαι εις επαφήν με το χρηματοκιβώτιον του Καζίνου.”
Αντίθετα η “βενιζελική” εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΣ” στις 7 Μαρτίου 1912 δημοσιεύει ψηφίσματα διαμαρτυρίας “ευγενών Αργείων” καταδικάζοντας τις παραπάνω σκηνές.
Η εφημερίδα δημοσιεύει ψηφίσματα διαμαρτυρίας των εν Πειραιά Αργείων, των εν Αθήναις Αργείων, των εξ Αργολιδοκορινθίας φοιτητών καθώς και του συλλόγου των εν Αθήναις Αργείων “Ο ΑΤΡΕΥΣ”.
Ολόκληρα τα δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής θα ανεβούν σε μορφή .pdf στη σελίδα ΨΗΦΙΑΚΟ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ
