λούθησαν περισσότεροι από 160 προσκεκλημένοι, με τη μεγάλη πλειοψηφία να αποτελούν οι γεωργικοί σύμβουλοι, ενώ τόσο ερευνητές των γεωπονικών επιστημών και της πληροφορικής όσο και επιλεγμένοι αγρότες είχαν σημαντική παρουσία.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την εισαγωγή στην ευφυή γεωργία και το πώς αυτή υποστηρίζει τους παραγωγούς στη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη διαχείριση της παραγωγής τους, με σκοπό την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση της παραγωγής, τη μείωση του κόστους παραγωγής και των επιπτώσεων της γεωργίας στο περιβάλλον, που τελικά οδηγούν στη βελτίωση του εισοδήματος των παραγωγών. Επίσης, περιεγράφηκε ο τρόπος με τον οποίο η ευφυής γεωργία εφαρμόζεται στην Ελλάδα μέσω του συστήματος gaiasense, επισημαίνοντας τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού αγροτικού τομέα (όπως, μεταξύ άλλων, ο κατακερματισμένος κλήρος, η διαφοροποίηση των καλλιεργειών σε γειτονικά αγροτεμάχια και το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο), παράγοντες που καθιστούν την ευφυή γεωργία ως την ιδανική λύση για τη βελτίωση της αγροτικής παραγωγής.
Mέσα στο 2017, το gaiasense κάλυψε 200.000 στρέμματα 10 καλλιεργειών σε 13 περιοχές, με το δίκτυο να αποτελείται από 120 τηλεμετρικούς σταθμούς gaiatrons. Συγκεκριμένα, η πρώτη παραγωγική εγκατάσταση του συστήματος gaiasense έγινε το 2016 και σήμερα το σύστημα έχει ήδη εγκατασταθεί στις εξής περιοχές: Κομοτηνή (βαμβάκι), Κιλελέρ (βαμβάκι), Στυλίδα (ελιά), Χαλκιδική (ελιά), Βέροια Ημαθίας (βιομηχανικό ροδάκινο), Βελβεντό (επιτραπέζιο ροδάκινο), Στιμάγκα Κορινθίας (επιτραπέζιο σταφύλι), Κρύα Βρύση Πέλλας (επιτραπέζιο σταφύλι), Σπάτα (οινοποιήσιμο σταφύλι), Πρέσπες (ξερό φασόλι), Νευροκόπι (πατάτες), Ελασσόνα (αμύγδαλο και καλαμπόκι) και Αίγινα (φιστίκι).
Πλάνο επέκτασης του gaiasense για νέες καλλιέργειες
Το πλάνο επέκτασης για το 2018 αφορά την εγκατάσταση επιπλέον 600 σταθμών, που θα επιτρέψουν την αύξηση της καλυπτόμενης έκτασης σε 2 εκατ. στρέμματα 17 διαφορετικών καλλιεργειών σε 15 έως 20 νέες περιοχές, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το 8% της καλλιεργήσιμης γης στην Ελλάδα. Οι νέες αυτές εφαρμογές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις εξής περιοχές: Αλεξανδρούπολη (μηδική και βαμβάκι), Κατερίνη (ακτινίδιο), Φιλιππιάδα (ακτινίδιο), Καβάλα (ακτινίδιο), Λάρισα (τομάτα) Αγιά (μήλο), Τρίπολη (μήλο), Ορεστιάδα (ηλίανθος), Αργολίδα (εσπεριδοειδή), Μεραμβέλλο (ελιά), Ηράκλειο (ελιά), Αμαλιάδα (ελιά), Πολύγυρος (ελιά), Αλεξάνδρεια Ημαθίας (βαμβάκι), Ημαθία (ροδάκινο), Τριφυλία (καρπούζι), Ζίτσα (σταφύλι οινοποιήσιμο), Φλώρινα (σταφύλι οινοποιήσιμο) και Χίος (σταφύλι οινοποιήσιμο).
Μέσω της παρουσίασης του συστήματος gaiasense επεξηγήθηκε το πώς αυτή η προσέγγιση ευφυούς γεωργίας μπορεί να γίνει προσιτή σε κάθε αγρότη, καθώς αυτός απαλλάσσεται από οποιοδήποτε κόστος σχετίζεται με την απόκτηση, την εγκατάσταση και τη συντήρηση εξοπλισμού και επιβαρύνεται μόνο με μία μικρή ετήσια συνδρομή για τις υπηρεσίες που αυτός επιλέγει ανάλογα με τις ανάγκες του. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Δρ. Φώτης Χατζηπαπαδόπουλος, πρόεδρος της NEUROPUBLIC, ακολουθείται μοντέλο παρόμοιο με αυτό που εφαρμόζουν οι υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας, που οι χρήστες δεν πληρώνουν για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας παρά μόνο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσιάστηκαν οι διαφορετικές συνιστώσες του gaiasense, όπως οι γεωργικές προειδοποιήσεις (για μυκητολογικές και εντομολογικές προσβολές, αλλά και αβιοτικές καταπονήσεις) για την άρδευση, τη λίπανση και λοιπές καλλιεργητικές εργασίες και στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, περιεγράφηκε ο τρόπος με τον οποίο τα ερευνητικά αποτελέσματα με τη μορφή επιστημονικών μοντέλων βρίσκουν εφαρμογή στις συμβουλευτικές υπηρεσίες άρδευσης, λίπανσης και φυτοπροστασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι καθηγητές Άγγελος Πατάκας, δ/ντής Εργ. Φυτικής Παραγωγής, Πανεπιστήμιο Πατρών, και Θωμάς Θωμίδης, καθ. Φυτοπαθολογίας, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκαν στην προσέγγιση και τα επιστημονικά μοντέλα που αξιοποιούνται από το gaiasense για άρδευση και λίπανση των καλλιεργειών αντίστοιχα. Στη συνέχεια, ο κ. Κώστας Μίχος, υπεύθυνος Διαχείρισης Έργων Ευφυούς Γεωργίας της NEUROPUBLIC, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούνται τα επιστημονικά μοντέλα λίπανσης για την παροχή συμβουλών στους αγρότες, παραθέτοντας και παραδείγματα σχετικά με το οικονομικό όφελος που αποκομίζουν οι παραγωγοί από την ακριβή εφαρμογή λίπανσης μέσω του gaiasense. Τέλος, ο Δρ. Παναγιώτης Ηλίας, επικεφαλής Τομέα Παρατήρησης Γης, NEUROPUBLIC, αναφέρθηκε στον ρόλο των δεδομένων Παρατήρησης της Γης και τεχνολογιών, όπως η τηλεπισκόπηση, στις υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας.
Γεωπόνος ευφυούς γεωργίας
Θα πρέπει να σημειωθεί η αναφορά στον όρο «γεωπόνος ευφυούς γεωργίας», η οποία έγινε κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων. Πρόκειται για τον γεωργικό σύμβουλο, ο οποίος αξιοποιεί σειρά ψηφιακών εργαλείων για την παρακολούθηση και τη διαχείριση των καλλιεργητικών εφαρμογών των πελατών του, παρακολουθεί τις τιμές διάφορων περιβαλλοντικών και εδαφικών παραμέτρων, μυκητολογικούς και εντομολογικούς δείκτες, καθώς και κρίσιμες παραμέτρους για κάθε καλλιέργεια που τον αφορά, με σκοπό να μπορεί να παρέχει υψηλής ακρίβειας συμβουλές στους αγρότες με τους οποίους συνεργάζεται.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μάλιστα, έγινε ζωντανή επίδειξη των εφαρμογών, μεταξύ των οποίων η εφαρμογή διαχείρισης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και οι εφαρμογές για έξυπνα κινητά τηλέφωνα, που αποτελούν την εργαλειοθήκη του γεωπόνου ευφυούς γεωργίας.
Η εφαρμογή αγρονομικής διαχείρισης παρέχει πλήρη εικόνα της κατάστασης των αγροτεμαχίων της εκμετάλλευσης και την οργάνωσή τους σε ομάδες και επιτρέπει την καταγραφή πληροφοριών και εργασιών, καθώς και την αναζήτησή τους στο ιστορικό εφαρμογών. Ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο από καταγραφές που γίνονται τόσο μέσω της εφαρμογής όσο και από τις εφαρμογές για έξυπνα κινητά τηλέφωνα που χρησιμοποιούν οι γεωπόνοι στον αγρό και παρέχει πρόσβαση σε άλλα υποσυστήματα του gaiasense, όπως αυτό της τηλεπισκόπησης. Το συγκεκριμένο υποσύστημα, μέσω της κατάλληλης επεξεργασίας δορυφορικών εικόνων και ερμηνείας δεικτών όπως το NDVI, μπορεί να δώσει εικόνα της παραλλακτικότητας εντός των αγροτεμαχίων και να επισημάνει τυχόν προβλήματα ως προς τη βλαστικότητα και το αναμενόμενο ύψος παραγωγής. Μέσω άλλης διαδικτυακής εφαρμογής, ο χρήστης μπορεί να δει, μεταξύ άλλων, πληροφορίες σχετικά με εδαφοκλιματικές παραμέτρους στην περιοχή που καλύπτεται από τους εγκατεστημένους τηλεμετρικούς σταθμούς, πληροφορίες σχετικά με ψεκασμούς και αρδεύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί. Επίσης, μπορεί να δει και τον δείκτη κινδύνου προσβολής από εχθρούςκαι ασθένειες της συγκεκριμένης καλλιέργειας, μέσω του οποίου καθοδηγούνται ο παραγωγός και ο σύμβουλός του στη λήψη των απαραίτητων μέτρων φυτοπροστασίας.
Το ενδιαφέρον των αγροτών για το gaiasense
Από την πλευρά των αγροτών, υπήρξε έντονο ενδιαφέρον σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να βοηθηθούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις από το σύστημα gaiasense, αλλά και ποιες είναι οι προϋποθέσεις και το κόστος για την υιοθέτησή του στις καλλιέργειές τους. Χάρη στον μεγάλο βαθμό παραμετροποίησης του gaiasense ως προς την καλλιέργεια και τις συνθήκες της εκάστοτε περιοχής, είναι δυνατή η σταδιακή υποστήριξη νέων καλλιεργειών, αλλά και των καλλιεργειών που ήδη υποστηρίζονται, αλλά σε διαφορετικές περιοχές. Ως προς την τιμολογιακή πολιτική του gaiasense, η πρώτη εκτίμηση για το κόστος της συνδρομής στις υπηρεσίες του gaiasense κυμαίνεται μεταξύ 3-20 ευρώ ανά στρέμμα, τη στιγμή που το οικονομικό όφελος επί της παραγόμενης αξίας για τον παραγωγό μπορεί να κυμανθεί από 10% έως και 30%.
Η ευφυής γεωργία είναι το μέλλον του αγροτικού τομέα
Όπως δήλωσε και με παρέμβασή του στην εκδήλωση ο πρόεδρος των Θρακικών Εκκοκκιστηρίων, Σταμάτης Κουρούδης, «Η ευφυής γεωργία είναι το μέλλον, η εξέλιξη της γεωργίας και κανείς δεν μπορεί να πάει κόντρα στην εξέλιξη. Οι παραγωγοί είτε θα πρέπει να την υιοθετήσουν, να τη συνδιαμορφώσουν και να συμπορευτούν, είτε θα αφανιστούν λόγω χαμηλής ανταγωνιστικότητας της παραγωγής τους». Παραθέτοντας το παράδειγμα των βαμβακοπαραγωγών της Αυστραλίας, όπου το μέσο μέγεθος εκμετάλλευσης είναι 4.500 στρέμματα, συνήθως σε ενιαία έκταση, σε αντίθεση με τα 1.000 στρέμματα που μπορεί να έχει διάσπαρτα σε διάφορες περιοχές ένας Έλληνας παραγωγός, ο κ. Κουρούδης επισήμανε ότι οι ιδιαιτερότητες αυτές δεν επιτρέπουν στους Έλληνες βαμβακοπαραγωγούς να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ως προς την παραγωγή και σε αυτό το πλαίσιο η υιοθέτηση καινοτόμων προσεγγίσεων, με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγής, είναι μονόδρομος.
Δυνατότητες συνεργασίας με το gaiasense
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία της εκδήλωσης αποτέλεσε το ανοιχτό κάλεσμα του gaiasense προς μεγάλο εύρος πιθανών συνεργατών, όπως γεωπόνοι, γεωργικοί σύμβουλοι, ερευνητές σε τομείς της γεωργίας, του περιβάλλοντος, της μετεωρολογίας και της παρατήρησης της γης μεταξύ άλλων, επιστήμονες της πληροφορικής και μηχανικούς δεδομένων κ.ο.κ. Επιπλέον, η πρόσκληση απευθύνθηκε σε φορείς όπως αγροτικοί συνεταιρισμοί και οργανώσεις παραγωγών, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακά ιδρύματα, εργαστήρια αναλύσεων και νεοφυείς επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης, έγινε αναφορά στα οφέλη που αναμένεται να αποκομίσουν οι συνεργάτες του gaiasense σε οικονομικό, επαγγελματικό και επιστημονικό επίπεδο. Επίσης, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο πρόγραμμα εκπαίδευσης, κατάρτισης και πιστοποίησης που αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο επόμενο διάστημα, με σκοπό την εξοικείωση των γεωργικών συμβούλων στα εργαλεία και τις διαδικασίες του gaiasense.
Οι συμμετέχοντες έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις αναφορές σχετικά με τις δυνατότητες συνεργασίας με το gaiasense, γεγονός που αναδείχθηκε από τον αριθμό των σχετικών ερωτήσεων, που υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Πιο συγκεκριμένα, οι γεωργικοί σύμβουλοι διατύπωσαν ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να υποστηρίξουν και να εμπλουτίσουν τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, τις οποίες παρέχουν στους πελάτες τους, μέσω των δυνατοτήτων που τους παρέχει το gaiasense.
Από την πλευρά των συμμετεχόντων ερευνητών, αναδείχθηκε η ανάγκη βελτίωσης της συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών και επιχειρηματικών φορέων, με σκοπό την ταχύτερη εφαρμογή της αγροτικής έρευνας στην πράξη, όπως ανέφερε ο Δρ. Αριστοτέλης Παπαδόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα».
Τα σχέδια του gaiasense για το μέλλον
Στα πλάνα του gaiasense για το επόμενο διάστημα περιλαμβάνονται η σύσταση ομάδων εργασίας για την ενσωμάτωση επιστημονικής γνώσης στα εργαλεία του gaiasense, καθώς και επιχειρησιακών ομάδων καινοτομίας με παραγωγούς, γεωπόνους, ερευνητές και άλλους φορείς. Όσον αφορά το πρόγραμμα εκπαίδευσης, κατάρτισης και πιστοποίησης των συνεργαζόμενων γεωργικών συμβούλων και γεωπόνων, θα πραγματοποιηθεί στο άμεσο μέλλον, αποσκοπώντας στη συνεργασία με επιστήμονες επαγγελματίες, οι οποίοι θα αξιοποιούν το μέγιστο των δυνατοτήτων του gaiasense, όπως προαναφέρθηκε. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει δύο επίπεδα κατάρτισης (εκπαίδευση και πιστοποίηση για τη λήψη δεδομένων στον αγρό και την τροφοδοσία των μοντέλων, καθώς και για την παροχή γεωργικής συμβουλής) και θα πραγματοποιείται σε συνεργασία με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ανεξάρτητους φορείς εκπαίδευσης και πιστοποίησης, καθώς και επιλεγμένους επιστήμονες.
Τέλος, προγραμματίζεται νέα ενημερωτική εκδήλωση στην Αθήνα, κατά την οποία θα συζητηθούν οι εξελίξεις και θα δοθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επέκταση του δικτύου στην Ελλάδα
