Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ
Για τον μεγάλο κίνδυνο που διατρέχουν όλες αυτές οι καλλιέργειες στην χώρα μας από την ανεξέλεγκτη εισαγωγή φυτ
ών καρυδιάς, αλλά και αμυγδαλιάς πλέον, Τούρκικης προέλευσης κάνει λόγο ο καθηγητής Δενδροκομίας του ΤΕΙ/Θεσσαλίας, Δν/της του Εργ. «Δενδροκηπευτικών και Εδαφικών Πόρων» (HortLab) Αλέκος Παπαχατζής, ο οποίος καταγγέλλει ότι «οι φυτουγειονομικοί έλεγχοι για υποχρεωτική καραντίνα στα σημεία εισόδου της χώρας μας, είτε δεν γίνονται, είτε είναι πλημμελείς και εντελώς επιφανειακοί».
Ο γνωστός καθηγητής, διαπιστώνει ότι «τα τελευταία τρία χρόνια, παρατηρείται μία ανεξέλεγκτη αθρόα εισαγωγή φυτών Καρυδιάς, λόγω της μεγάλης ζήτησης, από την Τουρκία. Ίσως ο αριθμός των δενδρυλλίων που ετοιμάζεται να εισαχθεί φέτος, να φθάσει και το μισό εκατομμύριο! Δεν θα σταθώ βέβαια εδώ στο κατά πόσο τα φυτά αυτά που εισάγονται, είναι εμβολιασμένα με ποικιλίες Καλιφόρνιας και όχι με Τούρκικες! Ήδη τα πρώτα δείγματα τέτοιων απροσδιορίστου ποικιλίας καρπών φάνηκαν και πολλοί είναι αυτοί οι παραγωγοί που καταφεύγουν πλέον σε δικαστικές διεκδικήσεις. Το μεγάλο πρόβλημα που παραμονεύει, είναι η εισαγωγή ασθενών φυτών με το βακτήριο της Xylella fastidiosa. Κανονικά αυτά τα φυτά θα πρέπει όταν έρχονται στην Ελλάδα, να ξεφορτωθούν σε κλειδωμένες και σφραγισμένες αποθήκες, να ληφθούν δειγματοληπτικά δενδρύλλια και να σταλούν για έλεγχο στην μόνη αρμόδια αρχή, που είναι το «Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο». Εκεί αφού ελεγχθούν και διαπιστωθεί ότι αυτή η παρτίδα δενδρυλλίων είναι καθαρή, τότε δίνεται η εντολή να αποδεσμευτούν. Σε αντίθετη περίπτωση, αν αναπτυχθεί το συγκεκριμένο παθογόνο, ή και οποιοδήποτε επιβλαβές παθογόνο στο εργαστήριο, τότε θα πρέπει όλη η παρτίδα να καταστραφεί άμεσα και να κηρυχθεί από την ΕΕ, αυτή η χώρα (η Τουρκία) σε καραντίνα με αυστηρή απαγόρευση κάθε εισαγωγής φυτωριακού υλικού από εκεί».
Σύμφωνα με τον κ. Παπαχατζή «οι ανεξέλεγκτες εισαγωγές φυτών καρυδιάς και αμυγδαλιάς από την Τουρκία, χωρίς να τηρούνται τα στοιχειώδη φυτουγειονομικά μέτρα και με την παντελή έλλειψη ελέγχων, στα τελωνεία εισόδου, αποτελούν την «κερκόπορτα» της εισόδου σοβαρότατου παθογόνου, που κινδυνεύει να καταστρέψει την Ελαιοκαλλιέργεια μας, όπως και την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών στην χώρα μας.
Το ιστορικό του βακτηρίου
Ο κ. Παπαχατζής κάνοντας μια ιστορική αναδρομή του βακτηρίου, αναφέρει τα εξής: Το 2013 στην περιοχή της Απουλίας της Ιταλίας αναφέρθηκαν κυρίως σε δέντρα Ελιάς (γνωστό σαν «Σύνδρομο ταχείας παρακμής της ελιάς»), τα πρώτα σοβαρά κρούσματα προσβολών μιας άκρως επιβλαβούς βακτηριολογικής φύσεως ασθένειας, που οφείλονταν στο παθογόνο αρνητικό κατά gram βακτήριο με το όνομα Xylella fastidiosa. Ήταν η πρώτη αναφορά επιβεβαιωμένης παρουσίας του Xylella fastidiosa σε επίπεδο επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2005 αναφέρθηκε αυτή η καταστροφική ασθένεια και σε δέντρα Αμυγδαλιάς στην γειτονική Τουρκία! Βέβαια έκτοτε οι γείτονες Τούρκοι, εξοβελίζουν αυτήν την αναφορά και διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους ότι δεν υπάρχει πλέον. Εκτός της Ελιάς (Olea europea), η ασθένεια επιβεβαιώθηκε στην διπλανή μας Ιταλία και σε αρκετά ακόμη φυτικά είδη, τόσο σε καρποφόρα, σε καλλωπιστικά, αλλά και σε δασικά. Προσβάλει ακόμη από τα δέντρα τα εσπεριδοειδή, την ροδακινιά, την βερικοκιά, την δαμασκηνιά, ενώ από τα κτηνοτροφικά φυτά, προσβάλλεται η μηδική ακόμη και διάφορα ζιζάνια όπως ο βέλιουρας (Sorghum halepense) και άλλα. Επίσης μπορεί να μολύνει ένα μεγάλο αριθμό ειδών φυτών που μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα προσβολής αλλά να είναι «ξενιστές» (δηλ. απλά να φιλοξενούν το παθογόνο) και να λειτουργούν έτσι ως πηγές μολύσματος για τα έντομα φορείς του που το μεταδίδουν. Πρόσφατα, το 2015, ανακοινώθηκε ότι τρία νέα είδη αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένους «ξενιστές» στην χώρα μας για το φυτοπαθογόνο στελέχος του βακτηρίου που προσβάλλει την ελιά κι αυτά είναι το δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis), η μυρτιά (Myrtus communis) και ο ράμνος (Ramnus alaternus). Ανάμεσα στα είδη που προσβάλλει και ίσως να μην εμφανίζει συμπτώματα είναι η Καρυδιά, Ευρωπαϊκή (Juglans regia) και Καλιφόρνιας (Juglans californica).
Οι κίνδυνοι
Όπως προκύπτει από την έρευνα του κ. Παπαχατζή «τα καραβάνια των αθρόων ανεξέλεγκτων εισαγωγών θα πλημυρίσουν την ελληνική αγορά μαζί με όλα τα παθογόνα που πιθανόν να μεταφέρουν και κυρίως το παραπάνω φυτοπαθογόνο βακτήριο. Κι ας πάρουμε τώρα την περίπτωση ότι κάποια απ’αυτά τα εκατοντάδες χιλιάδες δέντρα είναι μολυσμένα. Τότε έχουμε μία βραδυφλεγή ωρολογιακή βόμβα, που όχι μόνο θα εξαπλωθεί και θα μολύνει και θα καταστρέψει όλες τις παραπάνω καλλιέργειες στην χώρα μας, αλλά θα είμαστε υπεύθυνοι για την είσοδό του και στις άλλες χώρες της ΕΕ με τα πρόστιμα να πέφτουν βροχή! Αρκεί να σας πω, ότι είναι τόσο ανεξέλεγκτη η εισαγωγή δενδρυλλίων Καρυδιάς και Αμυγδαλιάς από την Τουρκία, που οι γείτονες στέλνουν πλέον δέματα εκατοντάδων δέντρων και με ιδιωτικές courier, δηλώνοντας τα σαν «δείγματα άνευ αξίας» και χωρίς να περνάν καν τελωνείο ή έστω οπτικό έλεγχο από τους γεωπόνους!
Συμπεράσματα
Οι πρώτοι που θα πρέπει να αντιδράσουν, είναι οι ελαιοκαλλιεργητές και οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών σε όλη την Ελλάδα! Στις ελαιοκομικές περιοχές της χώρας μας, κάθε βδομάδα γίνονται ενημερωτικές ημερίδες από τις κατά τόπους γεωπονικές αρχές, ώστε να είναι σε εγρήγορση όλοι οι παραγωγοί για την Xylella.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΤΕΙ Θεσσαλίας κ. Παπαχατζή «όπως και οι Τρώες, δεν υπολογίζουν κι οι έλληνες παραγωγοί τον Δούρειο Ίππο, που μόνοι μας εμείς φέρνουμε μέσα στο κάστρο μας, την χώρα μας! Οι γείτονες Τούρκοι, δεν πλημυρίζουν μόνο την χώρα μας με λαθρομετανάστες, αλλά και με πιθανόν αρρωστημένα λαθροφυτά! Θα πρέπει να αντιδράσει πρώτα απ’όλους το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, καθώς και το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών & Ελαίας στα Χανιά της Κρήτης και όλα τα άλλα Δενδροκομικά Ινστιτούτα στην χώρα μας. Επίσης όλες οι Διευθύνσεις Γεωργίας που είναι επιφορτισμένες με τον φυτοπαθολογικό έλεγχο των εισαγομένων φυτών και επιπρόσθετα θα πρέπει να ενημερώνονται άμεσα οι φυτοϋγειονομικοί ελεγκτές των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών. Τέλος το Θεσμοθετημένο Εργαστήριο «Δενδροκηπευτικών & Εδαφικών Πόρων» που διευθύνω, θα σταθεί μπροστάρης και αρωγός σε κάθε καλλιεργητή και σε κάθε πρόβλημα που θα εμφανιστεί και θα ζητάει την λύση του…
