Τη μερική αποκατάσταση του σκηνικού οικοδομήματος προβλέπει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πρόγραμμα της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Επιδαύρου.
Αυτός ο τρόπος κρίθηκε ο καλύτερος για την προστασία των ευπαθών λειψάνων της σκηνής που σήμερα έχουν εγκιβωτισθεί σε ξύλινες κατασκευές. Πολλές φορές, μάλιστα, υπήρξε διαμάχη με τους σκηνοθέτες παραστάσεων που ήθελαν να τα εντάξουν σε αυτές.
Θα χρησιμοποιηθεί το αρχαίο υλικό και μέρος του νέου που κατασκευάσθηκε το 1960 για την αναστήλωση του προσκηνίου, αλλά γρήγορα τότε απομακρύνθηκε. Σύμφωνα με τις φήμες, ο ίδιος ο Αλέξης Μινωτής είχε ζητήσει την απομάκρυνση, που έγινε έπειτα από «πλάγια» παρέμβαση του τότε πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Θα χρησιμοποιηθούν ακόμη το αυθεντικό υλικό που έμεινε στη θέση του και μελετάται ξανά καθώς και νέα ευρήματα που φωτίζουν καλύτερα την αρχική μορφή του σκηνικού οικοδομήματος. Αυτά είπε ο ομότιμος καθηγητής κ. Βασίλειος Λαμπρινουδάκης στο Μέγαρο Μουσικής, αναφερόμενος στις ανασκαφές και συντηρήσεις στον Απόλλωνα Μαλεάτα και στην Επίδαυρο.
Τριάντα χρόνια είναι μεγάλο χρονικό διάστημα. Αρκεί για να έχει κάποιος θεαματικά, όσο και σημαντικά, αποτελέσματα σε ένα μεγάλο αναστηλωτικό πρόγραμμα. Του χρόνου, η ομάδα που έχει αφοσιωθεί με ιδιαίτερη φροντίδα στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου θα κλείσει τρεις δεκαετίες συστηματικής ενασχόλησης και μόχθου. Η Επίδαυρος έχει αλλάξει όψη. Λίγα μένουν πια ώστε να ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις, που για τον Βασίλειο Λαμπρινουδάκη και τους συνεργάτες του αποτελούν έργο ζωής.
«Η φροντίδα των μνημείων δικαιώνεται μόνο όταν τα ιστορικά μηνύματα που αντιπροσωπεύουν προσλαμβάνονται από την κάθε γενιά που τα ζει» πιστεύει ο κ. Λαμπρινουδάκης. Οπως είπε στην ομιλία του, «φορέας της μνήμης είναι ο ζων άνθρωπος. Χωρίς αυτόν τα μνημεία μένουν ανενεργά».
Τα μνημεία της Επιδαύρου αποκαλύφθηκαν στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα πολύ κατεστραμμένα. Η έλλειψη ενεργητικής φροντίδας και συντήρησης για εβδομήντα περίπου χρόνια πολλαπλασίασαν τη φθορά. Η Επιτροπή «αντιμετώπισε με ιδιαίτερη προσοχή το πρόβλημα του συνδυασμού της κακής κατάστασης, των υψηλών αξιών των μνημείων και της ανάγκης διάδοσης των αξιών αυτών στο ευρύ κοινό με τη δημιουργία εύκολα αναγνώσιμης μορφής των ερειπίων».
Οπου η διατήρηση ήταν πολύ μικρή, όπως στον ναό του Ασκληπιού, παρά τη σπουδαιότητα του μνημείου, η επέμβαση για αναγνωσιμότητα έγινε με πολύ συντηρητικό τρόπο. Το επόμενο βήμα εδώ θα είναι η αναστήλωση ενός κίονα στην πρόσοψη του κτιρίου για να γίνουν αντιληπτά ο αρχιτεκτονικός ρυθμός και η τρίτη του διάσταση.
Οι εργασίες έχουν ολοκληρωθεί στη Θόλο, στη στοά του Εγκοιμητηρίου και στο τελετουργικό εστιατόριο. Η εργασία αποκατάστασης των τοίχων του κτιρίου ήταν κοπιώδης. «Πολλοί λίθοι ήταν ρηγματωμένοι μέχρι και σε διακόσια κομμάτια ο καθένας» αποκάλυψε ο ομιλητής.
Στο στάδιο ολοκληρώνεται εφέτος η αποκατάσταση της βόρειας πλευράς του με τη θολωτή είσοδο από την παλαίστρα των αθλητών αλλά και των κριτών.
Το πιο γνωστό μνημείο είναι το αρχαίο θέατρο. Ο κ. Λαμπρινουδάκης ανέφερε ότι σε μια πρώτη περίοδο αποκαταστάθηκε με μια εξαιρετική μελέτη ο δυτικός πυλώνας του που είχε αναστηλωθεί στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά σημείωνε επικίνδυνες φθορές.
Επίσης εντοπίσθηκαν και επανεντάχθηκαν τα ξεχασμένα εδώλια της ακραίας δυτικής κερκίδας του επιθεάτρου, προσφέροντας για τους σύγχρονους θεατές περίπου 200 ακόμα θέσεις.
Πιο πρόσφατα αποκαταστάθηκαν τα διαταραγμένα εδώλια της ανώτατης σειράς και λύθηκε το πρόβλημα της διάβρωσής τους με ανάχωμα πίσω τους περιμετρικά και με την αποκατάσταση των αρχαίων αγωγών απορροής των υδάτων από την ορχήστρα.
Αγγελική Κώττη
