Το 1942 μία μεικτή παικτών των Ντιναμό και Λοκομοτίβ Κιέβου αρνήθηκε να ηττηθεί από την ομάδα της Βέρμαχτ. Ακολούθησαν φυλάκιση, βασανιστήρια, εκτελέσεις...
Το 1942 οι Ναζί κέρδιζαν τον πόλεμο. Είχαν ήδη καταλάβει τα πάντα στο Δυτικό μέτωπο και τα στρατεύματα της Βέρμαχτ είχαν τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες τους στα ανατολικά. Ηταν η χρονιά που το μεγαλύτερο μέρος της Ουκρανίας και φυσικά το Κίεβο βρέθηκαν υπό γερμανική κατοχή. Την περίοδο που είχε προηγηθεί του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι μεγάλες ομάδες της πόλης ήταν η Ντιναμό και η Λοκομοτίβ. Ωστόσο, όταν ο Χίτλερ επιτέθηκε στη Σοβιετική Ενωση, όλοι οι ποδοσφαιριστές βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Μετά την κατάληψη του Κιέβου, όσοι εξ αυτών είχαν επιζήσει, επέστρεψαν στους δικούς τους.
Ο φούρνος... 3
Στην πόλη είχαν δημιουργηθεί (αυτό συνέβαινε όπου βρίσκονταν οι Ναζί) φούρνοι για την παραγωγή ψωμιού, τους οποίους έλεγχαν οι κατακτητές. Στον έναν εξ αυτών, τον φούρνο με τον κωδικό 3, είχε τοποθετηθεί ως υπεύθυνος ο Ιοσίφ Κόρντικ. Ηταν ένας Ουκρανός με γερμανικές ρίζες που λάτρευε το ποδόσφαιρο και ήταν οπαδός της Ντιναμό Κιέβου.
Κάποια στιγμή στη δούλεψη του πήρε τον τερματοφύλακα της αγαπημένης ομάδας του, Νικολάι Τρούσεβιτς. Τότε γεννήθηκε στο μυαλό του η ιδέα της δημιουργίας μίας ομάδας που θα έπαιζε με τις φρουρές των κατακτητών. Σταδιακά αναζήτησε και άλλους ποδοσφαιριστές των δύο μεγάλων συλλόγων της πόλης. Στις επόμενες τέσσερις βδομάδες είχε βρει οκτώ παίκτες και συμπλήρωσε την 11άδα με ερασιτέχνες από τον φούρνο.
Μόνο νίκες
Η ομάδα ονομάστηκε Σταρτ και ήταν εκπληκτική. Σε διάστημα δυόμιση μηνών (21 Ιουνίου-6 Αυγούστου) πέτυχε επτά εντυπωσιακές νίκες. Αντίπαλοι της ήταν οι σύμμαχοι των Γερμανών. Ρουμάνοι (τους διέλυσαν 11-0), Ούγγροι και Ουκρανοί δοσίλογοι δεινοπάθησαν. Οι επιτυχίες της την έκαναν γνωστή και οι Ουκρανοί συνωστίζονταν για να την δουν.
Η φήμη της έφτασε και στα αυτιά των Γερμανών. Τότε εμφανίστηκε η Φλάκελφ. Ηταν η ομάδα της φρουράς της Βέρμαχτ. Οι κατακτητές είχαν την αίσθηση της ανωτερότητας. Ταπεινώθηκαν με 5-1! Αυτή η βαριά ήττα έκανε τους Ναζί να φοβηθούν πως η Σταρτ θα έκανε τους κατοίκους του Κιέβου να αναθαρρήσουν. Τότε διατάχθηκε να παιχτεί και η ρεβάνς. Τώρα όμως οι Γερμανοί θα έπρεπε να διαχειριστούν διαφορετικά τον αγώνα.
«Χάνετε ή... »
Ηταν 9 Αυγούστου του 1942 όταν ο διαιτητής, ένας αξιωματικός των SS, συνοδευόμενος από στρατιώτες με οπλοπολυβόλα μπήκε στα αποδυτήρια της Σταρτ και κλείδωσε πίσω του την πόρτα. «Είμαι ο διαιτητής του αγώνα. Ηρθα να σας πω ότι οφείλετε να ακολουθήσετε πιστά τους κανόνες. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται και το ότι θα ηττηθείτε. Παρακαλώ να μην αγνοήσετε αυτό που σας είπα και να μην ξεχάσετε να χαιρετήσετε ναζιστικά», ήταν η... προτροπή του.
Κόντρα σε κάθε λογική οι παίκτες δεν έκαναν τίποτα από τα δύο. Αντί για το διαβόητο «Heil Hitler», έβαλαν τα χέρια τους στο στήθος και φώναξαν το δικό τους «FizcultHura», θέλοντας να τιμήσουν το Κιέβο και το ποδόσφαιρο.. Το ματς δεν είχε ξεκινήσει καλά για το μέλλον των Ουκρανών. Οι Γερμανοί πάλι με την ανοχή του διαιτητή έπαιζαν υπέρμετρα σκληρά.
Προηγήθηκαν μάλιστα αφού όμως πρώτα έριξαν κάτω αναίσθητο τον τερματοφύλακα της Σταρτ και σκόραραν σε κενή εστία. Οι παίκτες της Σταρτ όμως ήταν κατά πολύ ανώτεροι τεχνικά και πήγαν στα αποδυτήρια με το υπέρ τους 3-1. Από εκεί παρέλασαν διάφοροι Γερμανοί αξιωματικοί με τις απειλές να δίνουν και να παίρνουν. Τελικά ο αγώνα έληξε με 5-3 υπέρ της Σταρτ.
Τα αντίποινα
Μία βδομάδα αργότερα Γερμανοί στρατιώτες επισκέφτηκαν τον φούρνο με τον κωδικό 3. Στο γραφείο του διευθυντή, Ιοσίφ Κόρντικ εγκαταστάθηκε ένας αξιωματικός και από εκεί πέρασαν όλοι οι παίκτες της Σταρτ. Απαντες μεταφέρθηκαν σε κελιά και ξεκίνησαν τα βασανιστήρια, ζητώντας τους να ομολογήσουν πως ήταν σαμποτέρ. Ο επιθετικός της Ντιναμό, Νικολάι Κοροτκίτ δεν άντεξε και πέθανε. Οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στο χειρότερο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ουκρανίας, το διαβόητο Σίρετζ. Εκεί, τον Φεβρουάριο του 1943 δόθηκε η διαταγή να εκτελεστεί ένας σε κάθε τρεις κρατούμενους. Κουζμένκο, Κλιμένκο και Τρούσεβιτς στάθηκαν άτυχοι. Γκοντσαρένκο και Σβιριντόφσκι κατάφεραν να δραπετεύσουν, ενώ η μοίρα των υπολοίπων δεν έγινε ποτέ γνωστή.
Η ιστορία αυτή έγινε διάσημη το 1964. Το σοβιετικό καθεστώς αποφάσισε να την χρησιμοποιήσει για λόγους προπαγάνδας και δημιούργησε δύο σχετικές ταινίες, το «Third Time» και το «The Match of Death» (σ.σ.: Ο αγώνας του θανάτου), απ' όπου πήρε και το όνομα του το συμβάν. Επίσης έξω από το γήπεδο «Ζενίτ» όπου είχε διεξαχθεί το ματς, στέκεται ένα μνημείο, ενώ το γήπεδο έχει μετονομαστεί σε «Σταρτ», από το όνομα εκείνης της ομάδας με την τραγική κατάληξη.
* Ο αγώνας του θανάτου βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα, καθώς οι Ουκρανοί ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν μία νέα σχετική ταινία, που θα βγει στις αίθουσες λίγο πριν από το δικό τους EURO.
